- Τιφλίδα
- (Τμπίλισι ρωσικά). Πόλη (1.260.000 κάτ.), πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Γεωργίας. Βρίσκεται στις λοφώδεις πλαγιές που κατεβαίνουν στον ποταμό Κούρα, κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής που συνδέει το Μπακού επί της Κασπίας με τον Εύξεινο Πόντο και στη συμβολή διαφόρων αρτηριών, μεταξύ των oποίων η στρατιωτική οδός της Γεωργίας. Η πόλη, που ιδρύθηκε το 455 από τον Γεωργιανό βασιλιά Γκουργκασλάν, έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου. Κατά τη διάρκεια των αιώνων λεηλατήθηκε από Βυζαντινούς, Άραβες, Πέρσες και Μογγόλους. Ήκμασε και πάλι τον 12o και 13o αι., αλλά το 1395 καταστράφηκε από τον Ταμερλάνο και ανοικοδομήθηκε τον επόμενο αιώνα από τον βασιλιά Αλέξανδρο A’. Ύστερα, αφού αποτέλεσε το μήλο της έριδας και λεηλατήθηκε από Τούρκους και Πέρσες, καταλήφθηκε οριστικά από τους Ρώσους το 1799 και παραχωρήθηκε στην αυτοκρατορία μαζί με ολόκληρη, τη Γεωργία. Αξιόλογη ήταν η ανάπτυξή της τον 19o αι., όταν έγινε μεγάλο στρατιωτικό, πνευματικό και διοικητικό κέντρο. Με την άνοδο στην εξουσία των Σοβιετικών (1921), εξελέγη πρωτεύουσα της Υπερκαυκασικής Ομοσπονδίας που διαλύθηκε το 1936. Η Τ. είναι σήμερα πνευματικό κέντρο μεγάλης σημασίας, έδρα του κρατικού πανεπιστημίου της Γεωργίας, της Γεωργιανής Ακαδημίας Επιστημών και σχολών ιατρικής, παιδαγωγικής μηχανικής και καλών τεχνών. Η οικονομία της βασίζεται στο εμπόριο και στη βιομηχανία μεταλλομηχανουργίας, υφαντουργίας, ξυλείας, ειδών διατροφής) που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην αστική ζώνη. Σημαντικές είναι επίσης οι βιομηχανίες επεξεργασίας καπνού, κεραμεικής και ειδών ένδυσης. Από τα μνημεία της παλαιάς πόλης, με τα στενά σοκάκια, σπίτια και αγορές ανατολίτικου τύπου, άξια μνείας είναι η μητρόπολη της Σιών (7ος αι.), έδρα του πατριάρχη της γεωργιανής Ορθόδοξης Εκκλησίας, τα ερείπια του φρουρίου, ο ναός του Aγίου Δαβίδ (6ος αι.), που σήμερα είναι μουσείο τοπικής τέχνης και βρίσκεται στο πάρκο του Όρους Δαβίδ, στο οποίο φτάνει κανείς μέσω οδοντωτού σιδηροδρόμου. Η ρωσική πόλη βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού.
H Τιφλίδα (Τμπίλισι), πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Γεωργίας, είναι αξιοσημείωτο πνευματικό και οικονομικό κέντρο.
Dictionary of Greek. 2013.